Peri-anaal abces

Een peri-anaal abces is een ontsteking met pusophoping bij de anus. De ontsteking kan bijvoorbeeld ontstaan in een anale klier of een chronische fissuur.  

Wat is een peri-anaal abces? 

Een peri-anaal abces is een met pus gevulde holte bij de anus. Het abces ontstaat als een ontsteking langer aanhoudt. Een abces ‘groeit’ als de pus niet naar buiten kan aflopen. De pus hoopt zich op tussen de sluitspieren en breidt zich soms uit tot in het onderhuidse vetweefsel. Als het abces groot wordt voordat het opengaat, kan het van de ene kant van de anus naar de andere kant lopen. Dan is er op twee plekken tegelijk een abces aanwezig. We spreken van een hoefijzervormig abces. Het abces ligt in de vorm van een hoefijzer tegen de onderkant van de bekkenbodemspier aan. De opening van het abces zit aan de binnenkant van de anus. 

Klachten bij een peri-anaal abces 

Een peri-anaal abces geeft de volgende klachten: 

  • Een pijnlijke, vaak harde zwelling 
  • De huid is meestal rood en warm 
  • Koorts met een lichaamstemperatuur van 38 graden en hoger (niet altijd) 
  • Ziek voelen 

Als het abces dieper zit, is soms aan de buitenkant van de anus is niets te zien. 

Oorzaken van een peri-anaal abces 

In de anus zitten anale klieren die glijmiddel maken. Als de afvoergang van een klier verstopt raakt, ontsteekt de klier. Zo kan een peri-anaal abces ontstaan. Soms ontstaat een peri-anaal abces door een ontsteking in een chronische fissuur. Een perianaal abces kan ook voorkomen bij ontstekingsziektes van de darmen zoals colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn of na een operatie. 

Wat kunt u zelf doen bij een peri-anaal abces

Het is altijd raadzaam om de algemene adviezen voor een gezonde stoelgang op te volgen. Het is echter niet bekend wat u kunt doen om te voorkomen dat u een peri-anaal abces krijgt. Indien u aan peri-anaal abces heeft, is een chirurgische behandeling noodzakelijk. 

Onderzoek en diagnose bij een peri-anaal abces 

Een peri-anaal abces kan zich op verschillende plekken bevinden. Voor de behandeling plaatsvindt is het belangrijk om te weten waar het abces aanwezig is. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt de anus uitwendig bekeken. Soms is nodig om een rectaal toucher te doen. Hierbij wordt de anus inwendig met een vinger onderzocht. Met een inwendige echografie of een MRI scan kan de exacte plek en de grootte van het abces bepaald worden. 

Behandelen van een peri-anaal abces 

Een peri-anaal abces wordt chirurgisch opengemaakt, zodat de pus naar buiten kan lopen. Dit wordt abcesdrainage genoemd. Soms kan dit met plaatselijke verdoving, maar meestal wordt de drainage onder narcose gedaan. Na de operatie wordt vaak een drain in de wond achtergelaten zodat de wond zo lang mogelijk openblijft. De drain wordt meestal na een aantal dagen verwijderd. 

Als het abces steeds op dezelfde terugkomt of als er ook een fistel aanwezig is, wordt het peri-anaal abces gedraineerd en een seton geplaatst. Een seton is een draadje dat in de fistel wordt gelegd. De uiteindes van het draadje worden aan de buitenkant van de anus aan elkaar vastgemaakt. De pus kan er zo goed uit blijven lopen. Het plaatsen van een seton is ook een manier om de fistel tot rust te brengen voor een latere ingreep. De seton blijft meestal minimaal 3 maanden zitten. 

Zie ook onze patiëntenfolders:

Mogelijke complicaties van een peri-anaal abces 

In ongeveer 30% van de gevallen geneest het abces niet volledig en blijft het wondje open. Meestal heeft zich dan een gangetje gevormd van de anus naar de huid. Dat noemen we een peri-anale fistel. Een peri-anale fistel is onschuldig maar kan wel veel klachten geven. Het is belangrijk om de huid rondom de anus dan te beschermen met zinkoxide zalf. 

Een peri-anaal abces kan een hele ernstige ontsteking worden maar dit is zeldzaam.